Samskrit-1

Duration of Program

90 Hours

Code: VSF002

Credits: 3

L-T-P ratio: 2-0-1

Course designer: Dr Siva Panuganti and Dr Tilaka Rao

Objectives

Working knowledge of Samskrit language – To understand and speak without
translations

उद्देश्यम्: अध्येतृभ्यः संस्कृतेन साधारणव्यवहारनिर्वाहक्षमताविधानार्थम् एवं संस्कृतभाषायाः संरचनायाः
अवगमनार्थम्

Outcome

Constructing simple sentences in Samskrit (सरल-संस्कृत-सम्भाषणम्)
Understanding the basic structure of Samskrit without learning grammar
Thinking natively in Samskrit
Proper pronunciation of Samskrit words through knowing the science of pronunciation
(वर्णोच्चारणम्)
Knowledge of frequently used suffixes in Samskrit literature. (प्रत्ययाः – क्त्वा, तुमुन् इत्यादयः)
Internalizing the technique (आकाङ्क्षापद्धतिः) of understanding Samskrit verses without
depending on translations
Understanding the method of splitting compound words (समासविग्रहः)
Understanding modification of the form or sound of a word under the influence of an
adjacent word (सन्धिविच्छेदः)
Enjoying the beauty of Samskrit words, in expressing meaning precisely (संस्कृतस्य
गम्भीरता)
Building compound sentences with simple sentences (यथा तथा, किन्तु, यत्र तत्र इत्यादि)
पूर्वसिद्धता: नापेक्षिता

Detailed syllabus:

विषयः – सम्भाषणसंस्कृतम्

उद्देश्यम् – संस्कृते सरलवाक्यानां निर्माणसामर्थ्यम्, व्यवहारे उपयुज्यमानानां संस्कृतपदानां ज्ञानम्

घण्टाः – 20

परिचयः (मम/भवतः/भवत्याः)
सः/सा/तत्/एषः/एषा/एतत्
कः, का, किम्
अहम्/भवान्/भवती/त्वम्
आम्/न/किम्
अस्ति/नास्ति
अत्र/तत्र/कुत्र/अन्यत्र/सर्वत्र/एकत्र
षष्ठी विभक्तिः
पुरतः/पृष्ठतः/वामतः/दक्षिणतः/उपरि/अधः/अन्तः
आवश्यकम्/मास्तु/पर्याप्तम्/धन्यवादः
वर्तमानकालः (लट्लकारः)
कः किं करोति?
अहम्, त्वम्
आज्ञाप्रार्थनादयः (लोट्लकारः)
शरीरावयवाः
सङ्ख्याः
कः समयः?
क्रियापदस्य विभज्य प्रयोगः
सप्तमी विभक्तिः
कदा?
अद्य/श्वः/परश्वः/प्रपरश्वः….
भूतकालप्रयोगः (क्तवतु/लङ्लकारः/स्म)
उपसर्गाः
द्वितीया विभक्तिः
क्तवतुप्रयोगः
लृट्लकारः
पञ्चमी विभक्तिः
तः ……. पर्यन्तम्
वारम्/अद्य आरभ्य
शीघ्रम्/मन्दम्/सम्यक्/उच्चैः/शनैः
क्त्वाप्रत्ययान्तानि
ल्यप्-प्रत्ययान्तानि
अव्ययानि (च/अपि/एव/इति/यत्)
चतुर्थी विभक्तिः
किमर्थम् ?
अद्यतन/श्वस्तन/पुरातन/इदानीन्तन – इत्यादयः
किन्तु/निश्चयेन/प्रायशः/खलु/अपेक्षया
तृतीया विभक्तिः
तुमुन्प्रत्ययान्तानि
अतः
यतः
सम्बोधनम्

विषयः – वर्णाः

उद्देश्यम् – संस्कृते प्रयुज्यमानानां वर्णानां ज्ञानम्, वर्णानां समीचीनोच्चारणस्य परिज्ञानम्

घण्टाः – 2

वर्णमाला
उच्चारणम्

विषयः – सर्वनाम्नां परिचयः

उद्देश्यम् – कस्मिन् अवसरे किं सर्वनाम प्रयोक्तव्यम् (सर्वनाम्नाम् एकवचनं बहुवचनं च), युष्मच्छब्दस्य प्रयोगे मध्यमः (एकवचनस्य एव परिचयः), अस्मच्छब्दस्य प्रयोगे उत्तमः, क्रियापदानां सामान्यतः परिचयः

घण्टाः – 3

एषः कः,एषा का,एतत् किम्
कः, के? का, काः? किम्, कानि?
एषः, एते। एषा, एताः। एतत्, एतानि
सः, ते। सा, ताः। तत्, तानि।
अस्ति/नास्ति
अस्ति, स्तः, सन्ति
क्रियापरिचयः
वर्तमानकाले प्रथमपुरुषे वचनत्रयम्
अहम्/त्वम्
अहम्, आवाम्, वयम्
अस्मि, स्वः, स्मः
असि
मि, वः, मः
अहम्, भवान्
अहम्, भवती
त्वम्, भवान्; त्वम्, भवती
भवान्, भवन्तौ, भवन्तः
भवती, भवत्यौ, भवत्यः

विषयः – शब्दानां परिचयः

उद्देश्यम् – अजन्तानां हलन्तानां च प्रसिद्धानां शब्दानां परिचयः। सम्बोधनप्रथमा। प्रसिद्धानाम् अव्ययानां ज्ञानम्

घण्टाः – 6

अजन्तस्त्रीलिङ्गा: शब्दाः – प्रथमा विभक्तिः
अजन्तनपुंसकलिङ्गा: शब्दाः – प्रथमा विभक्तिः
हलन्तपुंलिङ्गा: शब्दाः – प्रथमा विभक्तिः
हलन्तस्त्रीलिङ्गा: शब्दाः – प्रथमा विभक्तिः
हलन्तनपुंसकलिङ्गा: शब्दाः – प्रथमा विभक्तिः
द्वितीया विभक्तिः – अजन्ताः हलन्ताश्च (लिङ्गत्रयम्)
तृतीया विभक्तिः – अजन्ताः हलन्ताश्च (लिङ्गत्रयम्)
चतुर्थी विभक्तिः – अजन्ताः हलन्ताश्च (लिङ्गत्रयम्)
पञ्चमी विभक्तिः – अजन्ताः हलन्ताश्च (लिङ्गत्रयम्)
षष्ठी विभक्तिः – अजन्ताः हलन्ताश्च (लिङ्गत्रयम्)
सप्तमी विभक्तिः – अजन्ताः हलन्ताश्च (लिङ्गत्रयम्)
सम्बोधन प्रथमा – अजन्ताः हलन्ताश्च (लिङ्गत्रयम्)
सर्वनामशब्दाः
सम्बोधनप्रथमा
अव्ययानि

विषयः – क्रियापदानां परिचयः

उद्देश्यम् – प्रसिद्धानां क्रियापदानां प्रयोगः, लट्, लोट्, लङ् एषां लकाराणां ज्ञानम्

घण्टाः – 4

प्रसिद्धानि क्रियापदानि
विशेषक्रियापदानि (जानाति, करोति, क्रीणाति, शक्नोति, शृणोति, गृह्णाति, ददाति)
लकाराः – लट्, लोट्, लङ्
कानिचन ण्यन्तक्रियापदानि

विषयः – प्रत्ययानां ज्ञानम्

उद्देश्यम् – प्रसिद्धानां केषाञ्चन प्रत्ययानाम् अवगमनम्, वाक्यनिर्माणे तेषाम् उपयोगिता, ग्रन्थेषु एतदन्तशब्दानाम् अवगमनसामर्थ्यम्

घण्टाः – 3

क्तवतु-प्रयोगः
नपुंसकक्तवतुप्रत्ययान्तस्य प्रयोगाः
क्त्वा-प्रयोगः
ल्यप्-प्रयोगः
तुमुन्-प्रयोगः
शतृशानचौ
चित्-चन-प्रयोगाः

विषयः – सन्धिः

उद्देश्यम् – सन्धिज्ञानसामर्थ्यं सन्धिविच्छेदसामर्थ्यं च

घण्टाः – 2

सन्धिः

विषयः – सुभाषितादीनाम् अवगमनम्

उद्देश्यम् – सरलकथानां पठनाभ्यासः, सरलश्लोकानाम् अवगमनं, पदानाम् अन्वयः

घण्टाः – 5

चिताः कथाः।
चितानि सुभाषितानि

उपयुक्तपुस्तकानि

प्रथमदीक्षा, राष्ट्रियसंस्कृतसंस्थानम्, नवदेहली
अभ्यासपुस्तकम्, विश्वासः, संस्कृतभारती, बेङ्गलूरु
अभ्यासदर्शिनी, जनार्दन हेगडे, संस्कृतभारती, बेङ्गलूरु
हिन्दीसंस्कृतशब्दकोषः, श्रीप्रकाशपाण्डेयः, संस्कृतभारती, नवदेहली
संस्कृतव्यवहारसाहस्री, संस्कृतभारती, बेङ्गलूरु

Enter your email Address

Samskrit-1

Duration of Program

Objectives

Outcome

Detailed syllabus:

Trending Courses